Chuir na foilseacháin a rinneadh le déanaí faoi stádas aeráide na hÉireann, tuarascáil 20201 agus an chéad tráthchuid de Séú Measúnú an IPCC, “Athrú Aeráide 2021: Bunús na hEolaíochta Fisiciúla” 2 béim ar scála, ar athbhrí agus ar phráinn na héigeandála um athrú aeráide.
Ag glaoch ar COP26 ar ghníomh ó Ard-Rúnaí na Náisiún Aontaithe, António Guterres agus ag cur béime ar rannchuidiú Met Éireann le Plean Gníomhaíochta Aeráide na hÉireann 2021 a foilsíodh inné, dúirt Stiúrthóir Met Éireann, Eoin Moran:
“Chun na tionchair is measa a bhaineann le hathrú aeráide de bharr an duine a sheachaint, ní mór do gach tír dícharbónú go tapa anois trí laghdú láidir, tapa agus marthanach ar astaíochtaí gás ceaptha teasa. Is deich mbliana ríthábhachtach iad na 2020idí chun dul i ngleic leis an dúshlán suntasach seo. Chun tacú leis an iarracht seo, leanfaidh Met Éireann ag obair lena chomhpháirtithe go léir chun tacú le gníomhaíocht aeráide chun cabhrú le hÉirinn atá athléimneach ó thaobh aeráide agus neodrach ó thaobh aeráide de a bhaint amach. ”
Cuimsíonn obair leanúnach Met Éireann chun tacú le Plean Gníomhaíochta Aeráide 2021 agus chun Éire atá athléimneach ó thaobh na haeráide agus neodrach ó thaobh na haeráide de a bhaint amach:
- Beartas um athrú aeráide a chur ar an eolas trí chlár eolaíochta aeráide a chur i bhfeidhm chun aeráid na hÉireann san am a chuaigh thart, san am i láthair agus sa todhchaí a thuiscint, a anailísiú agus a aschur a scaipeadh;
- Tacú le pleanáil tionchair agus athrú aeráide agus cinnteoireacht trí sheirbhísí aeráide a fhorbairt agus a chomhordú (i.e. eolas agus uirlisí a theastaíonn d’úsáideoirí chun cinntí a dhéanamh ar thionchair aeráide);
- Monatóireacht a dhéanamh ar aeráid na hÉireann trí ardchláir monatóireachta aeráide agus comhshaoil chun cinn, inbhuanaithe agus fadtéarmach a sholáthar;
- Tacú le cumas gníomhaíochta aeráide náisiúnta agus forbairt acmhainne trí ghrúpaí oibre a bhaineann leis an aeráid a chomhordú (e.g. GCOS) agus clár taighde aimsire agus aeráide a chur i bhfeidhm;
- Tacú leis an tSeirbhís Náisiúnta Rabhaidh Réamhaisnéise Tuilte (NFFWS) trí chumas réamhaisnéise tuile a thógáil;
- Tacú leis an mBainistíocht Náisiúnta Éigeandála le linn imeachtaí aimsire drochaimsire.
- Le seachadadh ar Phlean Gníomhaíochta Aeráide 2021 i réimse na heolaíochta aeráide, déanfaidh Met Éireann:
- leanúint ar aghaidh ag feabhsú na tuisceana ar aeráid athraitheach na hÉireann agus an chumarsáid ina leith agus ag seachadadh, mar shampla, samhaltú aeráide den scoth;
- leanúint de chumas agus seachadadh leanúnach inniúlachta agus acmhainne tuartha náisiúnta a chumasú i réimsí na haimsire, na haeráide agus na hidreolaíochta agus seachadadh, mar shampla, maoiniú tionscadail iomaíoch agus comhaltachta aonair chun tacú le taighde ar athrú aeráide;
- leanúint dá ról ceannaireachta maidir le comhordú agus tacú le cumas agus acmhainn náisiúnta in eolaíocht na talún, na farraige agus an atmaisféir agus, mar shampla, gníomhaíochtaí Chóras Breathnóireachta Aeráide Domhanda (GCOS) na hÉireann a sheachadadh.
- leanúint le feabhas a chur ar chumais náisiúnta monatóireachta aeráide na hÉireann trí ardchláir monatóireachta aeráide agus comhshaoil chun cinn, inbhuanaithe agus fadtéarmach a sholáthar agus, mar shampla, 81 stáisiún uathoibrithe monatóireachta aeráide a sheachadadh i 2022.
- Le seachadadh ar Phlean Gníomhaíochta Aeráide 2021 i réimse an oiriúnaithe aeráide, déanfaidh Met Éireann:
- leanúint de chumas réamhaisnéise tuile a fhorbairt lena n-áirítear forbairt monatóireachta cósta agus mara agus cumas tuartha agus seachadadh, mar shampla, cumas réamhaisnéise tuile abhann (abhann) i gcomhthéacs an riosca tuilte méadaithe a bhaineann le hathrú aeráide;
- seirbhísí aeráide a fhorbairt chun tacú le pleanáil tionchair ar athrú aeráide agus cinnteoireacht agus seachadadh, mar shampla, an tionscadal aistrithe chun tacú le pleanáil oiriúnaithe earnála náisiúnta chomhleanúnach ar bhonn réamh-mheastacháin agus faisnéise náisiúnta caighdeánaithe aeráide.
- comhordú sholáthar na hÉireann de sheirbhísí aeráide comhtháite, oiriúnaithe agus dírithe ar an úsáideoir a thionscnamh ar fud na n-earnálacha ábhartha go léir chun tacú le próisis chinnteoireachta agus athléimneacht a bhaint amach i bhfianaise rioscaí aeráide méadaithe.
- Chun Plean Gníomhaíochta Aeráide 2021 a bhaint amach i réimse na gníomhaíochta aeráide, déanfaidh Met Éireann:
- tacú leis an scéim iarfheistiú go háirithe agus oiriúnú foirgneamh i gcoitinne trí léarscáileanna aeráide agus sonraí sonracha a fhorbairt le húsáid i ndearadh foirgneamh agus seachadadh, mar shampla, báisteach ré ghearr a thógáil agus léarscáileanna déine báistí a thiomáint;
- leanúint de thacaíocht a thabhairt don Bhainistíocht Éigeandála Náisiúnta le linn imeachtaí aimsire drochaimsire agus, mar shampla, táirgí agus seirbhísí cinnteoireachta bunaithe ar thionchar a sholáthar d’imeachtaí aimsire in imeachtaí aimsire ginearálta agus foircneacha go háirithe.
Is féidir preasráiteas na Roinne Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta a fháil anseo.
Is féidir teacht ar phríomhleathanach Phlean Gníomhaíochta Aeráide 2021 anseo.
1
* Mhéadaigh meánteocht an aeir dromchla in Éirinn os cionn 0.9 ° C le 120 bliain anuas, agus breathnaíodh ardú teochta i ngach séasúir.
* Bhí an deascadh bliantúil 7% níos airde sa tréimhse 1991 go 2020, i gcomparáid leis an tréimhse 30 bliain 1961 go 1990.
* Tá méadú ar shreabha abhann ar fud an chuid is mó d’Éirinn ó na 70idí luatha. Mar sin féin, tá fianaise ann le blianta beaga anuas go bhfuil méadú tagtha ar dhálaí féideartha triomach go háirithe san Oirthear.
* Tá leibhéal na farraige timpeall na hÉireann ardaithe thart ar 2 – 3mm in aghaidh na bliana ó na 1990idí luatha.
2
Mura mbeidh laghduithe láithreacha, gasta agus mórscála ar astaíochtaí gás ceaptha teasa (GHG), beidh an téamh gar do 1.5 ° C nó fiú 2 ° C a theorannú. Maidir le 1.5 ° C de théamh domhanda, beidh tonnta teasa ag méadú, séasúir teo níos faide agus séasúir fhuar níos giorra chomh maith le hathruithe i bpatrúin frasaíochta a théann i bhfeidhm ar thuilte agus ar theagmhais triomach. Ag 2 ° C de théamh domhanda, is minic a shroichfeadh foircinní teasa tairseacha lamháltais chriticiúil don talmhaíocht agus don tsláinte.